Asya Hun Devleti Ne Zaman Kuruldu? Asya Hun Devleti Hakkında Detaylar

Mete Han, vızıldayan oku ve 10'lu sisteme dayalı bir orduyu kurarak Avrupa içlerinden Çin'e kadar uzanan akınlar gerçekleştirmiştir ve dünya tarihinde büyük bir şöhrete sahip olmuştur. İmparatorluğun sınırları genişleyerek bozkırın tek hâkimi haline gelmiştir. Zamanla imparatorluk Doğu ve Batı, sonra da Kuzey ve Güney Hunları olarak bölünmüştür ve 216 yılında tarih sahnesinden çekilmiştir. Hunları yıkan etkenler, Çin'in gücü değil, taht kavgaları ve iç çekişmelerdir.

Başkent : Ötüken

Kurucusu : Teoman

En Ünlü Hükümdarı: Mete Han

Destanları: Oğuz-Kağan Destanı

Asya Hun Devletinin Kuruluşu

Büyük Hun Devleti'nin kuruluşu, Çin kayıtlarında "Hiung-nu" olarak geçen Hunlar'ın Çin'in kuzeybatısında, Moğolistan bölgesinde yaşamlarını sürdürmeleriyle başlamıştır. Hunlar, kabileler halinde yaşıyor ve çevre kabilelerle sürekli yaşam mücadelesi veriyordu. Ancak kabilenin başına Teoman geçmesiyle durum değişti.

Teoman, liderlik vasfına sahip, ileri görüşlü ve savaşçı bir liderdi. Öncelikle çevredeki kabileleri kendi kabilesine kattı ve böylece gücünü artırdı. Zamanla Teoman, çevre bölgedeki diğer Hun kabileleri ve diğer kavimleri de himayesi altına alarak muazzam bir güç oluşturdu. Bu süreçte Hunlar, Moğollar, Türkler ve Tunguzlardan oluşan büyük bir imparatorluk haline geldi.

Mete Han’ın Tahta Çıkışı

Tarihi kaynaklara göre, Büyük Hun Devleti'nin kurucusu olan Teoman, Çin ile yapılan bir anlaşma sonucunda Çinli bir gelin almış ve bu evlilikten bir oğlu olmuştur. Ancak Çinli gelin, kendi oğlunun tahta geçmesini sağlamak amacıyla Teoman'ın oğlunu sürgüne göndermek ve hatta onu öldürmek istemiştir.

Bu olayın üzerine Teoman ile oğlu Mete arasında bir anlaşmazlık ve çatışma yaşanmıştır. Bir av sırasında çıkan bir anlaşmazlık sonucunda, Mete babası Teoman'ı öldürerek tahta geçmiştir. Mete'nin babasını öldürüp tahta geçmesi, Büyük Hun Devleti'nin liderliğinde bir değişime yol açmıştır.

Devletin İkiye Ayrılması

Bilinen tarihi kaynaklara göre, Büyük Hun Devleti'nin kurucusu Mete Han'dan sonra oğlu Kün-Çin tahta geçmiştir. Kün-Çin'in hükümdarlığından sonra ise oğlu Hohanyeh tahta geçmiştir. Hohanyeh'in annesi Türk olan Çiçi, üvey kardeşi Hohanyeh'in hükümdarlığını kabul etmeyerek isyan çıkarmış ve Hohanyeh'in yerine geçmiştir. Bu olay sonucunda devlet ikiye bölünmüştür.

Hohanyeh, Doğu Hun Devletini kurarken, Çiçi de Batı Hun Devletini kurmuştur. İki ayrı devlet olarak varlıklarını sürdüren Doğu Hun Devleti ve Batı Hun Devleti, tarihi süreçte farklı hükümdarlar ve siyasi yapılar altında varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Asya Hun İmparatorluğu Yenilikleri

Tarihte kurulan ilk Türk devletidir.

Mete Han, Türk tarihinde orduya onluk sistemi getirerek ilk kez düzenli orduyu kurmuştur.

Ünlü Çin Seddi , Toeman dönemindeki Asya Hunlarına karşı yapılmıştır

Türklerin ilk başkenti Ötüken’dir

Mete Han, Türkleri tek bir bayrak altında toplayan ilk hükümdardır

Tarihte İlk kez vatan sevgisinden bahseden Asya Hun hükümdarı Çiçi’dir

Çinlileri ilk kez vergiye bağlayan devlet Asya Hunlarıdır

Türk tarihindeki ilk antlaşma Çinliler ile yapılan Kuzey Şansi antlaşmasıdır

Tarihteki kavimler göçünü başlattılar. Böylece İlkçağ kapandı Ortaçağ başladı

 

Devletin Yıkılışı

Büyük Hun Devleti'nin yıkılışı, Kün-Çin döneminde yaşanan çözülme ve çöküş süreciyle başlamıştır. Bu durumu fırsat bilen Çinliler, Hun topraklarına kolayca girip çıkmaya başlamış ve ülkenin iç işlerine müdahale etmişlerdir.

Çinlilerin Hun içlerine sızması sonucunda, Hunlar'ın savaş taktikleri ve stratejileri Çinliler tarafından öğrenilmiştir. Ayrıca Çin'in Hun Devleti'ne olan vergi ödemelerini kesmesi, ekonomik krizin başlamasına neden olmuştur. Bu dönemde Çinli yetkililer, Hun prenslerini birbirine düşürerek ülkede kaos çıkarmışlardır.

Kün-Çin'in oğlu Hohanyeh'in tahta geçmesiyle, Büyük Hun Devleti'nin yıkılışı hız kazanmıştır. Hohanyeh, Çin'in kuzeybatısına çekilerek Doğu Hun Devleti'ni kurarken, Türk anneden doğan Çiçi ise Çinli birinin tahta geçemeyeceği töresiyle isyan etmiş ve tahta geçmiştir. Bu isyan sonucunda Hun Devleti ikiye bölünmüş ve Çiçi, Batı Türkistan bölgesinde Batı Hun Devleti'ni kurmuştur.

Söylenio-Tarih